Podstawowe komendy

Niezależnie od tego, czy jesteś nowym użytkownikiem systemu Linux, czy też używasz Linuksa od jakiegoś czasu, w tym artykule pomoge ci rozpocząć pracę z terminalem. Terminal nie jest czymś, czego powinieneś się bać - to potężne narzędzie z wieloma zastosowaniami. Nie nauczyć się wszystkiego, co musisz wiedzieć o terminalu, czytając tylko ten jeden artykuł. Mamy nadzieję, że to wprowadzenie pomoże ci opanować podstawy, abyś mógł kontynuować naukę.

Pomoc

• man - wyświetla stronę manuala dla polecenia 'program'
• info - podobnie jak man, wyświetla stronę pomocy dla polecenia 'program'.
• --help - każdy program ma opcję --help lub -h, która wyświetla krótką pomoc

Logowanie

• logout - komenda służąca do wylogowania się z terminala.
• exit - komenda służąca do zakończenia procesu powłoki: tcsh, bash, itp. Może być używana w skryptach. Pozwala też zwrócić kod wyjścia ze skryptu:
• passwd - zmień hasło użytkownika
• ^D - (Ctrl-D) wysyła komunikat EOF (end-of-file) do terminala. Oznacza koniec wprowadzania danych. W powłoce 'bash' skutkuje zazwyczaj zamknięciem terminala.
• whoami - wyświetla nazwę użytkownika
• id - wyświetla obecną nazwę i grupę użytkownika oraz ich numery (UID i GID)
• su - komenda do przelogowania się jako inny użytkownik (su, od 'switch user'). Pozwala, w tym samym terminalu, zmienić uprawnienia do wykonywania komend chwilowo na innego użytkownika (zmienić aktualny UID i GID)
• finger - wypisuje wszystkich użytkowników obecnie zalogowanych na danej maszynie (i ich terminale)
• w - podobnie jak finger wypisuje zalogowanych użytkowników i ich aktywne terminale

Podstawowe komendy

• cd - zmienia aktualny katalog (od 'change directory')
• pwd - wypisuje ścieżkę obecnego katalogu (od 'print working directory')
• ls - listuje katalog
• cat - wypisuje wszystkie podane mu pliki na standardowe wyjście
• tac - wypisuje wszystkie podane mu pliki na standardowe wyjście, ale w odwraca kolejność linii
• echo - powtarza na standardowym wyjściu słowa podane w argumencie
• wc - liczy linie, słowa, i znaki w pliku. Gdy nie podamy argumentu, czyta ze standardowego wejścia
• less - wygodne i szybkie przeglądanie plików tekstowych

Pliki i katalogi

• touch - zmienia czas dostępu i modyfikacji pliku, lub jeśli plik nie istnieje - tworzy go.
• cp - kopiuje plik
• mv - przesuwa plik (tym samym służy również do zmiany nazwy)
• rm - kasuje plik
• mkdir - tworzy katalog
• rmdir - usuwa pusty katalog
• chmod - zmienia prawa dostępu do pliku
  grupy użytkowników: u - user, g - group, o - others, a - allprawa
  dostępu: r - read, w - write, x - execute
• locate - wypisuje gdzie ostatnio, na tym komputerze, był widziany plik o podanej nazwie (lub fragmencie nazwy)
• locate raport.txt – locate pdf
• findc - przejrzyj katalog w poszukiwaniu danego pliku

Edytory

• vim - zaawansowany edytor tekstowy w trybie tekstowym. Vi iMproved - nowa wersja znanego edytora Vi. Posiada
• gvim - vim w trybie graficznym
• emacs - zaawansowany edytor tekstowy w trybie graficznym. Emacs podobnie jak Vim jest wszechstronnym edytorem obsługującym wiele języków i posiadającym bogate funkcje.
• uemacs - edytor tekstowy w trybie tekstowym. Micro Emacs jest tekstową wersją Emacsa
• joe - prosty edytor tekstowy. Joe's Own Editor. Nadaje się do pisania prostych dokumentów
• mcedit - edytor tekstowy w trybie tekstowym. mcedit jest wbudowanym w Midnight Commandera edytorem. Posiada m.in. podświetlanie składni

Sieć

• pine - program do obsługi poczty Bardzo dobry, szybki i wygodny program do sprawdzania i wysyłania poczty elektronicznej. Jego największą zaletą jest to, że działa w trybie tekstowym, więc można uruchomić go na zdalnym terminalu.
• ssh - program do zdalnego logowania używając szyfrowanego połączenia. Najważniejszy sieciowy program. Umożliwia logowanie się na dowolny komputer na świecie, przy czym połączenie jest bezpieczne dzięki algorytmom szyfrującym opartym na kluczach RSA.
• scp - program do kopiowania plików używając szyfrowanego połączenia SSH. scp łączy się z podanym serwerem i kopiuje podane pliki między oboma komputerami- 'scp'do połączenia używa programu 'ssh'
• rlogin - prosty protokół zdalnego logowania
• ping - program diagnostyczny sprawdzający czy istnieje połączenie sieciowe z danym komputerem.

Dyski

• df - wypisuje rozmiary i ilość dostępnego miejsca na zamontowanych dyskach (w kilobajtach i w procentach)
• du - policz rozmiary katalogów i plików zawartych w podanym katalogu

Środowisko

• which - wypisuje gdzie znajduje się plik z programem o podanej nazwie
• env - wypisuje aktualne wartości wszystkich zmiennych środowiskowych
• alias - ustawia i wypisuje definicje skrótowych komend ('aliasów'), które są obecnie ustawione w środowisku